Finlandiya'da restoran, kafe açma prosedürü

Finlandiya'da restoran, kafe açma prosedürü


Finlandiya'daki Türklerin çoğu yemek işi ile uğraştığı için çoğu kişiye faydalı olacak bir yazı sizi bekliyor.

Finlandiya'da restoran, kafe, unlu mamüller veya diğer yeme-içme işleri ile uğraşacaksanız veya bir dükkan açacaksanız; hangi evrak işlerini yapmanız gerektiğini bu yazımızda anlatacağız. 
Yazıyı baştan sona dikkatlice okuyun ki sonra evrak işlerini yaparken gereksiz zaman ve para kaybına uğramayın.



Burada karşılaşacağınız en önemli soru; açacağınız işletme veya dükkanda yiyecek ve içecek üretimi olacak mı?
 Eğer yiyecek ve içecek üretimi olmayacaksa yani ürünleri başka bi yerden hazır ve paketlenmiş halde alıp sadece satış yapacaksanız; o zaman işiniz kolay. 
Ama üretim yapacaksanız, yani yiyecek ve içecekler paketlenmemiş halde ise; baya bir evrak işi sizi bekliyor. Bunları adım adım anlatacağız.


Dükkan Bulmak ve Ruhsat Kontrolü

Yapılacak ilk iş, açacağınız mekana uygun bir dükkan bulmak. Dükkanların ruhsatları ve kullanım amaçları farklı; o yüzden bulduğunuz her boş dükkana yeme-içme yeri açamıyorsunuz.
Kira kontratı yapmadan önce kesinlikle dükkanın sizin açacağınız işe uygun olup olmadığını kontrol ettirin. 
Bunun için belediyelerin bina ruhsat bölümünü (Rakennusvalvonta) aramanız veya email atmanız gerekiyor. 
- Yapacağınız işi ve neler üretip satacağınızı anlatın
Örnek; kebab-pizzeria açacağım içinde döner, salata şu bu satacağım. Veya unlu mamüller açacağım içinde kek, pasta, çörek, börek yapıp satacağım.
- Dükkanın tam adresini verin.
- Kiralamayı düşündüğünüz dükkanda daha önceden yeme-içme işi yapılmışsa bunu da belirtin.

Size, o dükkanın açacağınız işe uygun olup olmadığını söylüyorlar. 
Restoran için uygun boş dükkan bulmak genelde kolay olmuyor; bu da aklınızda bulunsun. Kafe veya unlu mamüller için yer bulmak biraz daha kolay.


Dükkan Sağlık ve Çevre Kanunlarına Uygun mu

Dükkanın ruhsatında bir sorun yoksa ve dükkan, açacağınız işe uygunsa; sonrasında sağlık denetçilerinin (Terveystarkastaja) kapısını çalıyorsunuz. 
Bunlar da yine belediyede görev yapıyorlar. Elintarvikevalvonta ja ympäristöterveys sağlık denetçilerinin bulunduğu bölümün adı.
Bunlara da açacağınız dükkanı, neler üreteceğinizi, dükkanda kaç kişilik masa sandalye (oturma yeri) olacağını anlatıyorsunuz. Dükkanın krokisi üzerinde neyi nereye koyacağınızı gösteren bir plan çizip yanınızda götürürseniz çok faydası olur.
Bu bilgilere göre size, işte sana şu lazım, dükkana şu tadilatı yap, şunu ekle şunu çıkar şeklinde tavsiyeler verecekler.

Masa sandalye ne alaka derseniz; Finlandiya kanunlarına göre restoran, kafe ve benzeri yerlerde oturan müşteri sayısına göre dükkanın şartları değişiyor.
Örnek: 6 kişiden fazla oturma yeri olan bir restoran veya kafede müşterilerin kullanımına açık bir tuvalet bulunması gerekiyor. (Müşteri sayısı arttıkça gerekli tuvalet sayısı da artıyor). Diyelim dükkanda halihazırda bir tuvalet var ama tuvalet üretim yaptığınız alanın içinde yani müşteri o tarafa geçemez. Bu durumda müşterilerin bulunduğu alana bir tuvalet daha yaptırmanız gerekiyor. O da dünya tadilat masrafı demek.
Size bir tüyo vereyim; genelde barlarda olur, müşteri ayakta durur önünde bi banko olur yiyeceğini içeceğini onun üzerine koyar. Bunlar oturma yerinden sayılmıyor.
Fazladan tuvalet yaptırma masrafı ile uğraşmak istemiyorsanız; 6 tane sandalye atıp geri kalan kısmı müşterilerin ayakta yiyip içeceği şekilde düzenleyebilirsiniz.
Oturma yerleri ile alakalı bir diğer kural da 24 kişiden fazla oturma yeri varsa; dükkanda bu kişi sayısına uygun havalandırma sistemi olması gerekiyor.
Size zaten eksik gedik ne varsa söyleyecekler; ona göre planınızı yapar edersiniz.
Bina ruhsat bölümünden ve sağlık ve çevre bölümünden tamam bu dükkanda dediğin restoran, cafe, unlu mamüller vesaire açılabilir diye görüşleri aldıktan sonra kira sözleşmesini yapmanızda sakınca yok. 
Ama bunlar öncesinde kesinlikle ve kesinlikle kira sözleşmesi yapmayın. 


Dükkan Hijyen ve Sağlık Kontrolü

Belediye bina ruhsat ve sağlık çevre bölümleri ile görüşmelerden sonra, ordan aldığınız tavsiyelere göre plan programınızı yaptınız ve dükkan kira sözleşmesini de imzaladınız. 
Bir sonraki adım işyeriniz için bildirim yapmak. 
Bunu da bir form doldurup (Elintarvikehuoneisto ilmoituslomake) yine sağlıkçıların olduğu bölüme (Elintarvikevalvonta ja ympäristöterveys) veriyorsunuz.
Bu form belediyelerin web sayfalarında bulunuyor, ordan indirip doldurabilirsiniz.

Tampere ve Helsinki için formları aşağıdaki linklerden indirebilirsiniz.

Tampere Form
Helsinki Form

Önemli Not: Bu bildirimi işe başlamadan yani dükkan faaliyete geçmeden en az 4 hafta öncesinden yapmanız gerekiyor.
İşletme kaydını yaptırmış olabilirsiniz ama faaliyete başlamamış olmanız gerekiyor.

Finlandiya'da işletme kaydının nasıl yapılacağını Buraya tıklayarak okuyabilirsiniz.

Formu doldurup bildirimi yaptıktan sonra sağlık kontrolcüleri dükkana gelip kontrollerini yapıyorlar. Ne zaman geleceklerini size önceden bildiriyorlar.
Size lazım olacak evraklardan biri de Omavalvontasuunnitelma, türkçesi 'kendi kendine kontrol planı'. Hijyen ve sağlık konuları ile alakalı nasıl çalışacağınızı ve temizliği nasıl sağlayacağınızı gösteren bir plan. Bu planının içine üretim için malları nereden alacaksınız, dükkana nasıl taşınacak, dükkanda nerede nasıl saklanacak (çabuk bozulabilecek et ve süt ürünlerinin +6 dereceyi geçmeyecek dolaplarda saklanması gerekiyor mesela), hangi temizlik malzemeleri kullanacaksınız, ne sıklıkla temizlik yapacaksınız vesaire bunları da anlatıyorsunuz.
Bu planı sağlıkçılar kontrole geldiklerinde yanınızda bulundurun ordan sorulara cevap verirsiniz. 
Bu planı herhangi bir resmi kuruma vermeniz gerekmiyor.

Yeme-içme işi için gerekli diğer belgeler

Paketlenmemiş ve çabuk bozulabilecek ürünlerle temas halinde olan kişilerde; yani dükkanın çalışanlarında şu ikisinin bulunması gerekiyor. Hygieniapassi (Hijyen Kartı) ve Salmonella Todistus (Sindirim sistemi bozukluğuna sebep olan bi tür bakterinin sizde bulunmadığına dair belge).
Hygieniapassi almak için kursa gitmeniz gerekiyor veya sadece sınavına giriyorsunuz. Sınavı Türkçe olarak yapan yerler var. Nette biraz araştırırsanız bulursunuz.
Salmonella Todistus için de sağlık kurumlarına başvurmanız gerekiyor; bi test yapıyorlar onun sonucuna göre sizde bu bakteri var mı yok mu söylüyorlar.

Hepsi bu kadar.
Bizim de Finlandiya Tampere'de (Sammonkatu 26 Kaleva adresinde) unlu mamüller dükkanımız kasımda açılacak. Hepinizi bekleriz.
Dükkanın internet sitesi:


https://www.reiluleipomo.fi/



Finlandiya'da İş Kurmak

Finlandiya'da İş Kurmak

Finlandiya'da iş kurmak veya Finlandiya'da dükkan açmak için size gerekli bilgileri bu yazımızda paylaşacağız. Konu ile ilgili rehber kitaplar ve dergiler bulunmasına rağmen bunlar çok uzun uzadıya ve çok teorik yazılmış şeyler.
Gelelim konumuza; bir iş fikriniz var ve Finlandiya'da kendi işinizi kurmak istiyorsunuz sırasıyla yapılması gerekenler şu şekilde:

1) İş fikri ile alakalı "iş planı" yapın.
İş planı nedir diyen arkadaşlar için bir örnekle açıklayalım.
Diyelim ki bir Finlandiya'da restoran işi yapmayı düşünüyorsunuz: Bunu nerede açacaksınız?, Dükkanı açacağınız yerde rekabet ne durumda? Hangi ürünleri satacaksınız; Türk ev yemekleri mi, kebap mı, dünya mutfaklarından yemekler mi vesaire? Ürünlerin maliyeti ne olacak ve siz bunları hangi fiyattan satacaksınız? İş yeri açmak için size ne kadar para lazım? İş Planı, bu ve benzeri sorulara cevaplar veren bir tür rapor kısacası. Bu rapora bakınca açacağınız yer kar eder mi ve bu iş yürür mü bunları göreceksiniz (En azından kağıt üzerinde).
İş planı yapmak neden önemli derseniz biraz sonra bahsedeceğimiz destek parasına başvurmak ve çeşitli kuruluşlardan iş yeri açmak için kredi çekmek istediğinizde bu rapora ihtiyacınız olacak.
İş planı'nın nasıl yapılacağını bilmiyorsanız paniğe gerek yok oma yritys suomi sayfası ile irtibata geçerseniz; size ücretsiz yardımcı oluyorlar.

2) İş yeri açmak için kaynak bulmak:
Öncelikle "Starttiraha" dan bahsedelim. İşyerini açtığınızda hemen müşteriler kapınızda kuyruk olmayabilir ve bir süre çok fazla iş yapamayabilirsiniz veya başlangıçta müşteri sayınız az olabilir.
Finlandiya'da bunu düşünerek "starttiraha" yani "başlangıç parası" denilen bir destek uygulaması var.
Starttiraha'ya kimler başvurabilir? diye merak edenler için cevap; tam zamanlı girişimci/esnaf olacak  Fin vatandaşları ve Finlandiya'da kalıcı olarak ikamet eden diğer kişiler.
Bu destek 6 ay boyunca her ay yaklaşık 600 euro olarak veriliyor. Duruma göre 6 ayın bitiminde bir 6 ay daha uzatma şansı oluyor.
Önemli not: İşyeri resmi olarak açıldıktan sonra bu desteğe başvuru yapamıyorsunuz. Bu yüzden işyerini açmadan önce bu destek için başvurunuzu yapmanız  gerekiyor.
Başvuru yaparken yukarda bahsettiğimiz iş planını inceliyorlar ve ona göre karar veriyorlar. Starttiraha için başvurular TE-toimisto'dan  (iş bulma kurumu) yapılıyor.
İş kurmak için kendi birikiminiz yeterli değilse bankadan kredi çekebilirsiniz ama genelde bir mal mülk teminat göstermeniz gerekiyor.
İşyeri için kredi çekmenin bir diğer yöntemi ise Finnvera'ya başvurmak. Finnvera'nın bankadan farkı şu; burdan kredi için başvurduğunuzda herhangi bir teminat göstermeniz gerekmiyor ancak en başta bahsettiğimiz "iş planı" na bakıyorlar ve açacağınız işyerinin geleceği var mı, para kazanma ihtimali var mı bunlara bakıyorlar.
Kaynak bulmak için bir diğer yöntem de (ki genelde iyi ve özgün bir iş fikriniz varsa faydası olur.) kuracağınız iş için yatırımcı aramak. Fiban isimli kuruluş Finlandiya da yeni iş kuranlarla bunlara yatırım yapma potansiyeli olan kişileri buluşturuyor. Fiban org sitesinden detaylara göz atabilirsiniz.

3) Gerekli izinleri alın
Her iş için gerekli izinler farklılık gösteriyor. Hangi alanda faaliyet gösterecek iseniz onunla ilgili gerekli izinlere yrittäjät .fi sayfasından bakabilirsiniz.

4) İşletme ismi bulma ve gerekli patentlerin alınması
İşletme için seçtiğiniz ismi işletmeyi açarken kayıt edebiliyorsunuz. İstediğiniz isim çoktan alınmış mı, Finlandiya'da bu isimde başka firma var mı buna nimipalvelu.prh internet sayfasından bakabiliyorsunuz. İş fikriniz için patent alacaksanız veya aynı fikir için daha önce kayıtlı patentler var  mı bunlara bakmak için yine prh.fi sayfasından gerekli detayları öğrenebilirsiniz.
Bu kurum Finlandiya'da patent ve kayıt işlerine bakıyor.
İşyerini açmak için gerekli izinlerin yanında iş yerini açıp çalıştırıp faaliyete geçtikten sonrada bazı izinlere ihtiyacınız olabilir. Örnek: Finlandiya'da müşterilerin bulunduğu alanlarda müzik çalmak için telif hakkı parası ödemeniz gerekiyor. Konunun detaylarını telif haklarının Finlandiya'da nasıl işlediğine dair ayrı bir yazı ile ilerde anlatacağız.

5) İşyerinin kaydı
Son olarak Firmanın resmi kaydını yapıyorsunuz.Bu işlemi ytj.fi sayfasını kullanarak internet üzerinden gerçekleştirebiliyorsunuz. Küçük esnaf (yksityinen elinkeinonharjoittaja kısa adı toiminimi) kaydı yaptırmak için gerekli ücret 75 euro.Finlandiya'da Limited şirket kaydı yaptırmak için ücret 330 euro. (İşletme tipleri ve bunlar arasındaki farkları başka bi yazıda açıklayabiliriz talep olursa. ) İşletme kurma bildirimi formunu (Perustamisilmoitus) doldurup kaydı tamamlıyorsunuz. Kayıt için gerekli bilgiler; firma adı, firma faaliyet alanı, firmanın hangi şehirde olacağı ve firma iletişim bilgileri.
Bu işlemi tamamladıktan sonra hem firma kaydı hem de vergi dairesine kayıt tamamlanmış olacak ve size Y-Tunnus numarası verilecek. Y-tunnus'u (yritys tunnus) işletme kimlik numarası olarak düşünebilirsiniz. Vergi öderken ve diğer bütün resmi işlemlerde bu numarayı kullanacaksınız.

Vergi ödeme ile ilgili konular uzun olduğundan artık bi sonraki yazıya kaldı. Şimdilik bu kadar.


Finlandiya işyeri açmak
Finlandiya da girişimcilik